De gerechtsdeskundige kan in een bepaalde zaak door een rechter worden aangesteld.. Het kan gaan om een burgerlijke, strafrechtelijke of sociaalrechtelijke zaak.
Het is de taak van de deskundige om de rechter te informeren over bepaalde technische punten. Hiervoor dient de deskundige meestal een schriftelijk deskundigenverslag in.
Deskundigen geven adviezen van technische aard en niet van juridische aard. Dit kunnen architecten, artsen, psychiaters, psychologen, etc. zijn.
Deskundigen moeten de rechten van de verdediging en de door de rechter vastgestelde termijnen voor het indienen van hun deskundigenverslag eerbiedigen.
Het effect van de expertise is dat de rechtsgang wordt verlengd maar ook duurder wordt.
De gerechtsdeskundige probeert de partijen met elkaar te verzoenen.